Η ιστορία ενός Λειτουργήματος στην Κεφαλονιά,

Εκείνο τον καιρό, το αρχοντικό του Αναστασίου Κοντομίχαλου, συγκαταλεγόταν στα πιο παλιά αρχοντικά της πόλης του Αργοστολίου. Ενετικού στυλ, βρισκόταν στο τέρμα της οδού Λιθοστρώτου. Ήταν μια κατοικία ευρύχωρη, φωτεινή που υψωνόταν στο μέσο ενός κήπου στολισμένου από λουλούδια, καρποφόρα δέντρα και καλωπιστικά φυτά των οποίων η 
φροντίδα ήταν εξασφαλισμένη από έναν κηπουρό και με τη χρήση του νερού ενός παραδοσιακού πηγαδιού.
Στην βάση της σκάλας που οδηγούσε στην κεντρική είσοδο του κτιρίου και σε μια μεγάλη βεράντα, μπορούσε κανείς να θαυμάσει τον κήπο όπου υψωνόταν επίσης ένας φοίνικας 100 ετών,  ο οποίος σαν φύλακας ή ακόμα σαν θυρωρός επίσημος θα μπορούσε να συνοδεύσει 
στην κατοικία κάθε καλεσμένο. Πίσω από τα επτά παράθυρα της πρόσοψης που είχαν θέα στην βεράντα και στο Λιθόστρωτο βρίσκονταν τρεις τεράστιες αίθουσες υποδοχής. Αρχικά στα δύο άκρα, η βιβλιοθήκη και η αίθουσα της μουσικής είχαν η κάθε μία από ένα μαρμάρινο τζάκι. Κατόπιν, ανάμεσα από αυτές τις δύο αίθουσες υπήρχε το χωλ της εισόδου - το οποίο ήταν καλυμμένο από την μία του άκρη ως την άλλη από ράφια γεμάτα βιβλία – που οδηγούσε στο μεγάλο σαλόνι. Στις γωνίες του, υπήρχαν τέσσερις κονσόλες από καρυδιά με τους βενετσιάνικους καθρέπτες τους που άγγιζαν το ταβάνι. Μέσα από αυτούς, μπορούσε κάνεις να θαυμάσει  τους καναπέδες και τις πολυθρόνες από καλοδουλεμένο μαόνι. Στο κέντρο αυτής 
της αίθουσας ένας καταπληκτικός πολυέλαιος από μουράνο προσέδιδε περισσότερη λάμψη σ’αυτό το  ήδη πλούσιο ντεκόρ.
Στην τραπεζαρία, η οποία είχε θέα στην βεράντα, έμπαινε κανείς από δυο μεγάλες πόρτες και οι καλεσμένοι έπαιρναν την θέση τους σ’ένα μακρόστενο τραπέζι του οποίου οι ψηλές 
καρέκλες από καρυδιά ήταν σκαλισμένες με μεγάλη λεπτομέρεια. 
Πάνω από αυτές τις δύο αίθουσες γεμάτες από κέφι και ζεστασιά βρίσκονταν τα υπνοδωμάτια και κάτω από την βεράντα υπήρχαν διάφορα κελάρια που προορίζονταν για την αποθήκευση των αγροτικών προίοντων που προέρχονταν από τα κτήματα του κου Κοντομίχαλου.
Μέσα σ’αυτό το σπίτι, στα τέλη του 19ου αιώνα, έζησε ο τελευταίος απόγονος της οικογένειας Κοντόμιχαλου με την νεαρή συζυγό του
Marie Joslant. Γαλλικής καταγωγής, ήρθε από το Παρίσι για να ασχοληθεί με την εκπαίδευση των παιδιών του ναυάρχου Π.Κουντουριώτη, ο οποίος στη συνέχεια έγινε πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Αν και δεν είχαν παιδιά, το ζεύγος Κοντομίχαλου αγαπούσε πολύ τα παιδιά των άλλων. Ηταν  έτσι ένας τρόπος για την νεαρή Παριζιάνα να αφιερωθεί ολοκληρωτικά αφ’ενός στην χώρα της καταγωγής της και αφ’ετέρου, μέσα από την νεολαία του Αργοστολίου, στην καινούργια της πατρίδα.
Μορφωμένη, καλλιεργημένη και  προικισμένη καλλιτέχνης, θα αλλάξει με πολύ γούστο το παλιό αρχοντικό, που έγινε το καινούργιο της σπίτι, από τα δοκάρια των ταβανιών μέχρι και 
τις γύψινες διακοσμήσεις που στόλιζαν τους τοίχους και τις επιβλητικές πόρτες των υπνοδωματίων και των σαλονιών, διακοσμόντας τα αποκλειστικά με δικές της ζωγραφιές.
Κάθε δωμάτιο με τα έπιπλά του από καρυδιά, είχε την δική του ξεχωριστή λειτουργία. Υπήρχε  η αίθουσα μουσικής με το πιάνο της με ουρά, το σαλόνι που προορίζοταν για τις δεξιώσεις οι οποίες είχαν όλη την χάρη και κομψότητα της ωραίας εποχής και υπήρχε και το αναγνωστήριο που ήταν η αίθουσα της ανάγνωσης και της συζήτησης  καθώς και μία δανειστική βιβλιοθήκη που ήταν πάντα στην διάθεση των επισκεπτών.
Αλλά η καρδιά όλου του σπιτιού ήταν η τραπεζαρία η οποία ήταν ένα πραγματικό κέντρο δραστηριοτήτων. Πότε λειτουργούσε ως τραπεζαρία με τα πιάτα της όπου οι μαθητές μάθαιναν και μαγείρευαν οι ίδιοι και πότε ως αίθουσα μαθημάτων των γαλλικών των οποίων το κόστος ήταν για όλα τα «πορτοφόλια», διότι σκοπός ήταν η εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας και κουλτούρας σε όλα τα κοινωνικά στρώματα χωρίς να είναι μόνο προνόμιο των πλουσίων.
Εκεί λοιπόν ήταν το σημείο συγκέντρωσης νέων ανθρώπων όλων των κοινωνικών στρωμάτων οι οποίοι αργότερα θα γίνονταν δικηγόροι ή γιατροί, μελλοντικές μαμάδες, μοδίστρες ή 
ναυτικοί που θα γοητεύονταν από τα πλούσια γαλλόφωνα εδάφη της Αφρικής και του 
Καναδά
.
Στη συνέχεια το δωμάτιο αυτό θα μεταμορφωνόταν σ’ένα ατελιέ ή σε ένα φιλανθρωπικό εργαστήρι, όπως συνήθιζαν να το αποκαλούν, από όπου περνούσαν πολλές νέες γυναίκες. 
Πόσα πράγματα μπορούσε να μάθει κάνεις σ’αυτό το εργαστήρι που ήξερε να συνδυάζει την μόρφωση με την διασκέδαση! Από την πυρογραφία ως το κέντημα με δαντέλες από την Βενετία, το Μιλάνο ή την Γαλλία. Μαντάρανε ,επισης , τα φθαρμένα ρούχα του ορφανοτροφείου και ράβανε σεντόνια, μαξιλαροθήκες, και κουζινόπανα για το νοσοκομείο και το σανατόριο που ήταν ιδρύματα επιδοτούμενα μόνο από δωρεές ιδιωτών.
Πιο μετά το εργαστήριο θα αφιερωθεί ολοκληρωτικά στην ανακούφιση της φτώχειας που προκλήθηκε από τους βαλκανικούς πολέμους. Εκεί λοιπόν, έπλεκαν φανέλες, κάλτσες, γάντια και μεγάλες ζώνες για τους νεαρούς στρατιώτες. Πάνω στο άσπρο μαλλί, κάθε μία κεντούσε 
ένα μπλε σταυρό ή μια ευχή όπως « Η Παναγιά μαζί σου», «ο Αγ. Γεράσιμος να σε προστατεύει» ή ακόμα «Γύρνα νικητής». Μέσα στο κήπο κυριαρχούσε ο γέρο φοίνικας, ο οποίος αντιδρούσε γλυκά σε κάθε φύσημα του ανέμου, ήταν σαν  μια τρυφερή αγκαλιά ή μία ευλογία που αγκάλιαζε το σπίτι το οποίο βρισκόταν στο ζενίθ των δραστηριοτήτων του.
Στη συνέχεια, τα χρόνια περνούν και μαζί μ’αυτά οι φιλανθρωπικές δραστηριότητες μειώνονται. Μια φορά την εβδομάδα συγκεντρώνονται τα μέλη της
Alliance,  που είναι το όνομα που η κα Κοντομίχαλου έδωσε στο κτίριο της. Αισθάνομενη ότι οι μέρες της ήταν από εδώ και στο εξής μετρημένες αποφάσισε πριν αφήσει την τελευταία της πνοή να αφιερώσει επίσημα το όμορφο σπίτι της στην εκπαίδευση και εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας και κουλτούρας.  Όμως εκείνη την εποχή, επειδή η «Alliance Francaise» δεν ήταν επίσημα αναγνωρισμένη από τις ελληνικές αρχές,  η κα Κοντομίχαλου πήρε την απόφαση να κληροδοτήσει την ιδιοκτησία του σπιτιού της στην Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή της 
Αθήνας
και να δώσει την επικαρπία στην
Alliance Francaise  του Αργοστολίου. Αυτή η ονομασία θα γραφόταν πάνω σε μία μαρμάρινη πλάκα, στην είσοδο του κτιρίου, με την σημείωση «δωρεά Κοντομίχαλου».
Ο δικηγόρος κος Βιλάντος, του οποίου η κόρη ήταν μαθήτρια της
Alliance , αλλά και 
εθελοντής  βιβλιοθηκάριος  για 12 χρόνια και της οποίας ο σύζυγος σύχναζε και αυτός στο εργαστήρι καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του, φρόντισε να γίνουν σεβαστές όλες οι επιθυμίες της μακαρίτισσας προς το όφελος του Αργοστολίου και των κατοίκων της Κεφαλονιάς. Στην συνέχεια, η κόρη της, κα
Kate Foresti, υπήρετησε αυτόν τον σκοπό και μέχρι το θάνατο 
της υπερασπίστηκε τα συμφέροντα της
Alliance Francaise παρά τις καταστροφές που 
χτύπησαν την Κεφαλονιά.
Μετά το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, ριζικές αλλαγές μεταβάλλουν την ζωή της χώρας. Οι πόλεις και τα χωριά αρχίζουν σταδιακά να ερημώνουν, η παράδοση της 
καλλιέργειας της Κορινθιακής σταφίδας εγκαταλείπεται, η μετανάστευση παίρνει όλο και μεγαλύτερη έκταση.
Η δασκάλα που διαδέχεται την
Marie Jocelant  είναι με την σειρά της η δεσποινίς Mallet. Σουηδικής καταγωγής, απεσταλμένη από το Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας συνεχίζει την διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας που είχε διακοπεί από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Δυστυχώς όμως λόγω των συστάσεων που τις είχαν γίνει για τις μαρξιστικές της αντιλήψεις και στο να περιοριστεί  μόνο στα καθήκοντα της ως δασκάλα, ενοχλήθηκε και γρήγορα έφυγε.
Κατόπιν ήρθε η  κα
Vagliano, που ήταν από τη Μασσαλία, σύζυγος ενός κατοίκου από τις Κεραμειές που εργαζόταν στο εμπορικό ναυτικό. Αν και αυτή θα έφευγε από την Ελλαδα μετά από ένα χρόνο, είχε πολλούς μαθητές και άφησε μια καλή ανάμνηση.
Στις αρχές  του ΄30, μαύρα σύννεφα φαίνονταν στον ορίζοντα του κόσμου και με το 2ο παγκόσμιο πόλεμο το όμορφο σπίτι  θα μείνει ερμητικά κλειστό. Μόνο τα κλαδιά του φοίνικα αντιδρούσαν σε κάθε γερμανοιταλικό βομβαρδισμό ή ακόμα και αγγλικό και ενώ οι στέγες των σπιτιών γίνονταν κομμάτια και οι τοίχοι έφεραν τα σημάδια του πολέμου, ο γέρο φοίνικας απαθής παρατηρούσε όλους αυτούς τους εισβολείς που πήγαιναν και έρχονταν, δίνοντας την εντύπωση  ότι ήθελε να τους πει «εσείς θα φύγετε αλλά εγώ θα μείνω όσο αυτό το σπίτι θα υπάρχει. Εμείς θα φύγουμε μαζί, εμείς δεν θα χωρίσουμε ποτέ».
Το πιάνο της
Alliance τοποθετήθηκε από την κα Kate Foresti στο καταφύγιο του εξοχικού σπιτιού της για να γλυτώσει  από τις  καταστροφές του πολέμου.
Έτσι γλυτώνει από τις λεηλασίες κάθε είδους που έγιναν κατά τη διάρκεια του πολέμου και που άδειαζαν τα σπίτια απ΄ ότι τους είχε απομείνει.
Κάποτε η ειρήνη επανέρχεται και η κα
Foresti  ξαναπαίρνει την ιδιοκτησία του κτιρίου της Alliance Francaise. Στη συνέχεια, μετά από μία σειρά σοβαρών διενεργειών, το Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας καταδέχτηχε να χορηγήσει ένα χρηματικό ποσόν για την επιδιόρθωση του κτιρίου του οποίου η ιστορία και η δημόσια προσφορά ήταν αναγνωρισμένη.
Η αίθουσα της μουσικής ξαναβρήκε το πιάνο της και η
Alliance Francaise αναλαμβάνει ξανά τις πολιτιστικές της δραστηριότητες όπως η φλόγα του κεριού που λαμποκοπά πριν να σβήσει. Την εκπαιδευτικό Νίκη Αντύπα την διαδέχθηκε η Μαριάνθη Πολλάκη, η οποία ήταν και μια ηρωίδα της αντίστασης (κατάφερε να περάσει από την γέφυρα που ενώνει  το Αργοστόλι με το ανατολικό μέρος του νησιού, κάτω από τη μύτη των ναζί-σκοπών, τον ασύρματο  που χρησιμοποιούσε η αγγλική αντικατασκοπεία,  κρύβοντάς τον μέσα στον σάκο της). Όπως τον παλιό καιρό, η γαλλική εθνική εορτή εκ νέου , ξαναγιορτάζεται με δεξιώσεις στις οποίες τα πληρώματα των πολεμικών πλοίων που έπιαναν λιμάνι στο Αργοστόλι ήταν προσκεκλημένα. Ετσι  μέσα στην ευφορία μιας αναγέννησης, τελειώνει μια εποχή της ιστορίας του όμορφου αρχοντικού του κου Κοντομίχαλου.
Αν ο πόλεμος είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς από γεγονότα που συνέβησαν και τον προέβλεψαν, τα γεωλογικά φαινόμενα είναι δύσκολο να προβλεφθούν ακόμη και αν οι 
διάφορες υποθέσεις και μετρήσεις μπορούν να συνδυαστούν  με εκείνες του παρελθόντος. Μιλάμε για την περίπτωση των σεισμών, όπως εκείνου του 1953, ο οποίος , παρά την 
απίστευτη έντασή του,  δεν κατάφερε να σβήσει από τους γεωγραφικούς χάρτες το νησί της Κεφαλονιάς.
Μια σειρά από σεισμικές δονήσεις οδηγούν στην ολική καταστροφή του νησιού, ο αριθμός των θυμάτων ήταν υψηλός και το ψυχολογικό σοκ των κατοίκων είχε ως αποτέλεσμα μία φυγή των κατοίκων από το νησί χωρίς κανένα προηγούμενο στην ιστορία της Κεφαλονιάς.
Η στέγη της
Alliance Française είχε καταρρεύσει και οι τοίχοι του κτιρίου ήταν μισοκατεδαφισμένοι με αποτέλεσμα το ενετικό στυλ αυτού του αρχοντικού μετατράπηκε σε 
ένα σωρό από πέτρες. Στην μέση αυτών των ερειπείων, ο γέρο φοίνικας έστεκε ως το μοναδικό ίχνος ζωής αυτού του σπιτιού που κάποτε είχε προσφέρει τόσες πολλές υπηρεσίες στον νησί.
Παρόλα αυτά, αν η μοίρα είχε αποφασίσει να αμφισβητήσει την ευχή της κα Κοντομίχαλου
το ανήσυχο πνεύμα της κας
Kate Foresti  δεν είχε καμμία αμφιβολία ότι ένα καινούργιο κτίριο έπρεπε να πάρει την θέση του παλιού και έτσι να συνεχιστεί το έργο της κας Κοντομίχαλου. Η Εκκλησία της Γαλλίας, από  χριστιανική αλληλλεγγύη έκανε έναν έρανο 
στις ενορίες της και κατάφερε να ξαναχτίσει δύο χωριά της Κεφαλονιάς. Η κα 
Kate  
Foresti
, γραμματέας της Alliance Française, ο κος Γεράσιμος Στοίβας πρόεδρος της Alliance Française και πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου καθώς και ο κος Γεράσιμος Βαλλιάνος , αντιπρόεδρος της Alliance Française, μετά από μια σειρά ενεργειών προς την Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα και προς την Γαλλική Αρχαιολογική  Σχολή της Αθήνας,  κατάφεραν να πείσουν την επιτροπή που διαχειριζόταν τα κονδύλια από τους εράνους  να ανεγείρουν εξ’αρχής το κτίριο της Alliance Française με την βοήθεια εθελοντών εργατών της UNESCO.
Ετσι λοιπόν, όταν τελειώνουν οι εργασίες το 1957 μετά από μία σειρά επίσημων ενεργειών από τον πρέσβη της Γαλλίας, το καινούργιο  κτίριο τίθεται στην υπηρεσία της
Alliance Française του Αργοστολίου. Ο Πρέσβης της Γαλλίας, εκμέρους της χώρας του αλλά και των χωρών που ενδιαφέρονταν για το γαλλικό πολιτισμό και  απευθυνόμενος σε όλους τους εναπομείναντες κατοίκους του Αργοστολίου και στις τοπικές αρχές, μέσα σε μια κατάμεστη αίθουσα,  
χαιρετίζει τον ενθουσιασμό, την ενεργητικότητα και την εξυπνάδα της κας 
Kate Foresti που κατάφερε να ξαναδημιουργησεί στο Αργοστόλι αυτό το ίδρυμα δημοσίας ωφέλειας.
Ο γέρο φοίνικας, πάντα όρθιος, χαιρετά ακόμη την έβδομη και την όγδοη εκπαιδευτικό και αν αυτός μπορούσε να μιλήσει θα είχε πεί «Τώρα Κύριε, άφησε τον δούλο σου να πορευτεί εν ειρήνη». Μερικές μέρες πιο μετά, ο γέρο φοίνικας κόπηκε  μετά από την απαίτηση μιας  γειτόνισσας που φοβόταν τους κεραυνούς και  η οποία πίστευε ότι ο φοίνικας της λέρωνε την αυλή του σπιτιού της.
Στην συνέχεια η  γαλλίδα εκπαιδευτικός
Jeannette Suti,  της οποίας το όνομα είναι ακόμα 
και σήμερα χαραγμένο στην μνήμη των κατοίκων του Αργοστολίου για την αντιστασιακή της δράση, διδάσκει τα γαλλικά σε πολλά παιδιά πάνω από 20 χρόνια.
Παράλληλα με την εκμάθηση των γαλλικών, και αυτό μέχρι την αναχώρηση της κας
Kate Foresti από την επιτροπή της ένωσης εξ’αιτίας της προχωρημένης ηλικίας της, η  Alliance Française αγωνίζεται να ολοκληρώσει και την πολιτιστική της αποστολή προτείνοντας προβολές ντοκυμαντέρ που θα δανειζόνταν από την Γαλλική Πρεσβεία, σλάιτς από το 
Γαλλικό
Ινστιτούτο της Αθήνας, εκθέσεις καλλιτεχνών οι οποίοι προέρχονται από διάφορους καλλιτεχνικούς κλάδους καθώς και μία φορά την εβδομάδα λογοτεχνικές βραδιές με ομιλητές από την Πάτρα, την Αθήνα ή την Θεσσαλονίκη.
Χάρη σε όλες αυτές τις προσπάθειες,  οι κάτοικοι του Αργοστολίου έμαθαν να εκτιμούν την
Alliance Française εδώ και έναν αιώνα και όλες οι κυβερνήσεις που η μία διαδέχτηκε την 
άλλη, καθώς και οι πρέσβεις της Γαλλίας μέχρι πρόσφατα, όλοι αναγνώρισαν την αξία της και την χρησιμότητα της για την Ελλάδα. Παρόλα αυτά, αυτό που απασχολούσε την κα
Foresti πρωτίστως, ήταν  η ανακαίνιση του κτιρίου της Alliance Française,  έχοντας ως δεδομένο ότι τα εισοδήματα της ένωσης προέρχονταν μόνο , όπως άλλωστε και σήμερα, από τις δωρεές των μελών της Alliance Française και τις εγγραφές των μαθητών της. Αυτό που δικαιολογεί τις ανησυχίες της  κας Foresti  είναι ότι λόγω της παλαιότητας του κτιρίου, πολλοί έλληνες καθηγητές που μιλούσαν τα γαλλικά αρνήθηκαν τις  προτάσεις της επιτροπής να διδάξουν 
στην
Alliance Française και μερικοί από αυτούς προτίμησαν να παραδίδουν μαθήματα στο σπίτι τους. Για τον ίδιο λόγο η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων έγινε πάρα πολύ δύσκολη, αν και η Alliance Française με το πλούσιο της παρελθόν σε εκδηλώσεις  που 
γέννησε ένα ειλικρινές ενδιαφέρον για την Γαλλία και για το νησί της Κεφαλονιάς, γνώρισε 
μια στασιμότητα πολύ σημαντική αφού τα παιδιά που είναι η ψυχή της
Alliance Française φεύγανε το ένα μετά το άλλο, γιατί επέλεγαν  πρωτίστως να διδαχθούν την αγγλική γλώσσα 
που τους ήταν απαραίτητη στο εμπόριο ή επέλεγαν την εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας από άλλους καθηγητές (εκτός
Alliance Française)  που δίδασκαν την γαλλική γλώσσα στο Αργοστόλι.
Όταν ξανασκέφτομαι αυτήν την ιστορία που μου διηγήθηκε η κα
Kate Foresti, την οποία είχα γνωρίσει τυχαία  στο σπίτι κοινών φίλων, λίγα χρόνια πριν πεθάνει και  είχε προσπαθήσει 
να με πείσει να ενδιαφερθώ για αυτό το ιστορικό μνημείο της Κεφαλονιάς, δεν λυπάμαι που γοητεύτηκα από την ιστορία του. Πράγματι, σήμερα , διδάσκω και εγώ στην
Alliance
Française
και υπερασπίζομαι και εγώ από την θέση μου τα συμφέροντά της  στο Αργοστόλι. Δεν είναι εύκολο να ξαναβάλεις τα θεμέλεια αλλά αναρωτιέμαι ακόμα και σήμερα, πώς όλοι αυτοί οι  έλληνες καθηγητές μπόρεσαν να ξεχάσουν τόσο εύκολα και να εκτιμίσουν τόσο λάθος την δυναμική αυτού του θεσμού, αφού σήμερα, παρά τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής, η Alliance Française βρίσκεται στις πρώτες θέσεις των σχολών που διδάσκουν την γαλλική γλώσσα στην Κεφαλονιά εδώ και 7 χρόνια, η επιτυχία δε των μαθητών της επιβεβαιώνει την αναγέννηση αυτού του θεσμού που σύντομα θα κλείσει τα 100 χρόνια του

 
Κείμενο : J.L .ANDRE - K . FORESTI
Μετάφραση :  Α . Αρώνη - Ζησιμάτου                                                αρχική σελίδα
επαφή : 1908@alliancefr-grece.org